Tüm Türkiye matematiksel bir hatadan kaynaklanan yüksek enflasyon modelini veya örneğini konuşuyor.
Nerede mi? Sosyal medyada.
Şimdi AK Parti Çankırı Milletvekili ve Grup Başkanvekili Avukat Muhammet Emin Akbaşoğlu, ekonomideki eleştirilere yönelik Habertürk'te 'Açık ve Net' programında Kübra Par'ın sorularını yanıtladı.
Halkı enflasyonu ezdirmeme noktasında atılan ekonomik adımları değerlendiren AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu "Sıkıntıları görüyorum, kabul ediyorum ve bunun üzerine biz ne yapıyoruz onu anlatmaya çalışıyorum. Ancak Türkiye'de olup biten meseleyi yaşadıklarımızı Avrupa'yla, Amerika'yla, bütün Dünya'yla beraber kıyas etmek gerektiğini sonuç itibarıyla bunun sadece Türkiye'yi etkileyen, Türk insanını etkileyen, ülkemizi etkileyen bir sıkıntı, bir kriz olmadığını dolayısıyla bugün 150 Euro'ya dolan bir poşet Fransa'da, Almanya'da 750-800 Euro'ya doluyor. Dolayısıyla orada da yüzde 6-7 oranında 6-7 kat artmış bir enflasyon" ifadelerini kullandı.
Kübra Par, "Yüzde 6-7 enflasyonla o kadar fark olmaz. 150 Euro'dan 600-700 Euro'ya çıkmaz. Bir hesap hatası var. Sonradan böyle bu açıklamalar sosyal medyada çok kullanılıyor" diyerek uyardı kendisini. En nihayetinde bu bir canlı yayın ve kendisi de önemli bir mevki sahibi siyasetçi.
Bunun üzerine AK Partili Akbaşoğlu da, "Fransa'da yaşayan oradaki yakınlarımızdan hareketle, daha önce 150 Euro'ya doldurduğu poşeti 750 Euro'ya doldurur noktaya geldim noktası gerçekten önemli" şeklinde yanıt verdi.
Kübra Par bu açıklamaların üzerine yeniden söze girerek, "Bu dediğinizin olması için oradaki enflasyonun bahsettiğiniz yüzde 7 değil, yani yüzde 200-300 filan olması gerekir" şeklinde müdahale etti. Ya ne yüzde 200-300'ü, yüzde 400 yüzde 400. Çarpıyorum, topluyorum, çıkarıyorum dediği rakam çıkmıyor ortaya. Artık beynim error verdi nasıl buldu da, verdi bu rakamı diye.
Akbaşoğlu yine büyük bir ısrarla, "Yüzde 6 ile çarptığınız zaman zaten o rakamı alırsınız. Yüzde 5 ile çarptığınızda da alırsınız onu. Yüzde 7'lere varan bir enflasyon" dedi.
Şimdi 150 Euro'ya dolan poşet, yüzde 7 artış olsa 10.5 Euro eder, bu da totalde 161 Euro'ya gelir. E böyle değil! 150 Euro'ya dolan poşet 7 kat artsa 1050 Euro eder ki, o zaman da Avrupa ayağa kalkar. Böyle de değil...
Neyse, Kübra Par tekrar "Yüzde 7 tamam. Bence burada bir matematik hatası yapıyorsunuz, ama önemli değil" diyerek tartışmayı noktaladı.
Şimdi...
AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu'nun Fransa'daki yakını bir poşeti 150 Euro'ya doldururken, sonradan içine ne ekledi de bu rakamı 750-800 Euro'ya çıkardı bilinmez.
Bilinen şu...
Ben de araştırdım. Elimizde internet gibi bir velinimet var Allah'tan. Sayın Akbaşoğlu örneğini Fransa'dan verdi, ben de İtalya üzerinden bir araştırma yaptım, işte rakamlar...
İtalya'da çalışan bir kişi ortalama ayda 3700-3800 Euro arasında kazanç elde ediyor. Daha doğrusu en düşük maaş 1400 Euro, en yüksek maaş ise 17.000 Euro olarak tanımlanıyor. İtalya'da da Türkiye'deki gibi ekonomik alışveriş imkanı sağlayan zincir marketler bulunuyor. İşte bu tip marketlerde bugünkü etiketlere göre:
1 litre süt 1.15 Euro.
500 gram 1 ekmek 1.56 Euro.
1 kilo pirinç 1.9 Euro
12'li yumurta kolisi 1.9 Euro.
1 kilo peynir 13 Euro
1 kilo tavuk 8.3 Euro
1 kilo dana biftek 15 Euro
1 kilo elma 1.8 Euro
1 kilo muz 1.7 Euro
1 kilo domates 2 Euro
1 kilo patates 1.2 Euro
1 kilo soğan 1.3 Euro
1.5 litrelik şişe su 0.45 Euro
Sigara 20'li Paket (Marlboro) 5.65 Euro.
Restoranlar...
Lüks olmayan ucuz restoranlarda 1 öğün yemek 15 Euro. Orta seviye bir restoranda 3 çeşit 2 kişilik yemek ise yaklaşık 60 Euro.
Ortalama 90 metrekarelik bir dairenin aylık elektrik, ısıtma-soğutma, su ve çöp giderleri yaklaşık 165 Euro. Aylık internet ücreti 30 Euro. Eğer küçük bir şehirdeyseniz şehir içi ulaşımda kullanabileceğiniz en iyi araç bisiklet. Ancak büyük bir şehirdeyseniz elbette toplu taşıma kullanmak durumundasınız. Ulaşım için benzinin litre fiyatı 1.54 Euro. Yerel ulaşım için tek yönlü bilet 1.5 Euro. Aylık sınırsız bilet ise 35 Euro.
Ev kiralarına realestate.com.au adresinden baktım. Merak edenler de inceleyebilir.
İtalya'nın başkenti Roma'da bekar bir çalışan, Roma'nın tarihi kent merkezinde bulunan ana caddelerden biri olan Via del Corso'da 1+1 50 metrekarelik bir evi 200 Euro'ya veya 316 Avustralya Doları'na tutabiliyor.
Bu arada 1 Avustralya Doları 21 Şubat 2022 itibarı ile 9,84 Türk Lirası değerinde. O da, aylık 492 TL eder.
Avusturya ile Roma arası Ordu-İstanbul arası kadar. Yaklaşık 950 kilometre.
Kuzey İtalya'da Lombardiya bölgesinde bulunan Milano'dan, yani orijinal adıyla Via Valsesia, Milan, Lombardy'da 142 metrekarelik bir evi 537 Avustralya Doları'na veya 340 Euro'ya kiralayabiliyorsunuz.
Yine Kuzey İtalya'da Piemont bölgesindeki Torino kentinde Via Salvatore Farina Caddesi'nde 250 metrekarelik bir evi 553 Avustralya Doları veya 350 Euro'ya kiralayabiliyorsunuz ve bu bedeller, evin eşyalı-eşyasız olması, mahalle-mekan farklılıkları açısından +100 -100 Euro fark edebiliyor.
Şimdi...
3700 Euro ortalama aylık ücret kazanan bir kişi, 600 Euro ev kirası, aylık elektrik, ısıtma-soğutma, su ve çöp giderleri 165 Euro ödemek zorunda kalıyorsa, maaşından geriye 2985 Euro kalıyor.
İtalya'da 1 çift kot pantolon Levis 501 ve muadili markada 75 Euro'ya alınabiliyor. Zara, H&M gibi zincir mağazalardan 1 yazlık elbise 32 Euro'ya alabiliyorsunuz. Orta sınıf 1 çift Nike koşu ayakkabısı 80 Euro, 1 çift erkek deri ayakkabıyı 108 Euro'ya alabiliyorsunuz. Yani maaşının çok azlık bir kısmı harcanmış oluyor.
Tüm bu hesapları, Euro'nun Türk Lirası üzerindeki değerinden hesaplayacak olursanız, İtalya'daki yaşam maliyeti Türkiye'ye oranla yüzde 150 civarında daha yüksek. Ev kiraları da Türkiye'ye oranla yüzde 200 civarlarında daha yüksek.
Neden?
Çünkü Türkiye'de 1 Euro 16 TL.
İtalya'da 3700 Euro ortalama gelir sahibi birisi bu parayı Türk Lirası kuru üzerinden Türkiye'de kazanacak olursa aylık geliri 60 bin TL'ye yakın oluyor. Aylık 60 bin lira kazanan biri, hadi bir de eşiyle birlikte çalışıp 120 bin TL aylık gelir elde eden birisi, kimse kusura bakmasın çok iyi bir hayat yaşar. Öyle işte...
Gelelim Türkiye'ye.
Asgari ücret 4250 TL. Hadi ortalama ücret de 6300-6500 TL olsun. İstanbul için. Ordu'da bu ücreti verebilecek işyeri sayısı inanın sınırlıdır. İstanbul'da en ucuz ev kirası 2500 TL. Elektrik, doğalgaz, su, telefon, ulaşım 3000 TL. olsun. Ne kaldı geriye?
Sadece 1000 TL. Buyur geçinin....
Ordu'ya uyarlayalım. En ucuz ev kirası, yok bu rakama ama hadi 1000 TL olsun. 500 TL elektrik, 500 TL doğalgaz, 150 TL su, 150 TL telefon, 300 TL ulaşım.
Etti mi 2.600 TL!
Yahu sadece 2 simit olmuş 6 TL. Günde 3 öğün 2 simit yeseniz 6 simit eder ayda 540 TL. Günde üç öğün bir bardakta çay içseniz, 6 TL'den etti mi 180 TL.
Toplam? 3380 TL.
Markete gir-çık en az 150 TL. Hadi 3 günde bir market eksiği görün. Ayda 10 defa market alışverişi yapmış olursunuz. O da 1500 TL eder.
Etti mi sana 3380 TL artı 1500 TL daha, 4880 TL.
Maaş? 4250 TL. Her ay en az 600 TL içeriye gireceksiniz ki; yazlık-kışlık kılık-kıyafet, ayakkabı-bot hiç alamıyorsun.
Arkadaşınla, eşinle, dostunla, tanıdıklarınla dışarıda sadece bir öğle yemeği yemek mi? Yok arkadaş, geç onu çünkü bütçe yok! Ha biri ısmarlarsa o ayrı...
Hal böyleyken Türkiye'nin asgari yaşam standartları, eğer AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu'nun matematiksel hesabıyla yapılıyorsa...
Vay bizim halimize...
